Nói thật nhé, nếu “kiên trì” là một môn thể thao, thì mình chắc chắn là đứa ngồi hàng ghế dự bị, chuyên môn cổ vũ. Não mình, một cái não nhóm máu B điển hình, nó được lập trình để nhảy từ A sang Z, thích những thứ mới mẻ, những dự án hay ho, những công nghệ tự động hóa có thể “một phát ăn ngay”. Cái việc lặp đi lặp lại một thứ, với mình, nó giống như bắt một con CPU đời mới phải chạy hệ điều hành Windows 98 vậy – bứt rứt kinh khủng.
Ấy thế mà dạo gần đây, mình lại bị ám ảnh bởi sự kiên trì.
Chuyện là mình cầm trên tay cuốn sổ hưu của dì ruột. 35 năm. Ba mươi lăm năm đứng trên bục giảng, với tấm bảng đen và viên phấn. Mình hỏi: “Sao dì làm được hay vậy?”. Dì mình chỉ cười, nói gọn lỏn: “Vì đó là sứ mệnh”. Một từ thôi, gói trọn cả một đời người.
Mình lại nhìn má mình, ngồi bên chiếc máy may lạch cạch từ ngày này qua tháng nọ. Miệng thì lúc nào cũng than mệt, than đau lưng, dù mình đã bảo má cứ nghỉ ngơi đi, con lo được. Nhưng không, đôi tay má vẫn thoăn thoắt trên vải vóc, tỉ mẩn từng đường kim mũi chỉ. Mình hỏi, má cũng chỉ cười: “Tại tay chân nó quen rồi, không làm không chịu được”. Người ta gọi đó là đam mê.
Rồi mình nghĩ tới bạn kế toán trong công ty. Mình từng liếc qua cái file Excel của bạn ấy mà hoa cả mắt. Hòm hèm 100,000 dòng dữ liệu, nhập tay từng dòng, từng dòng một, kéo dài từ nhiều năm về trước. Mình hỏi bạn có bí quyết gì không mà làm được cái việc “đày ải” này. Bạn ngước lên, mặt tỉnh bơ: “Dữ liệu thì ‘phải đúng’ thôi chị”. Một sự thật hiển nhiên, không cần bàn cãi.
Dì, má, và bạn kế toán. Họ không phải những người phát minh ra tên lửa hay viết nên những dòng code thay đổi thế giới. Họ là những con người bình thường, làm những công việc bình thường. Nhưng chính sự kiên trì gần như máy móc của họ đã tạo ra những giá trị không thể thay thế: những thế hệ học trò, những bộ quần áo tươm tất, và một hệ thống tài chính vững vàng.
Và mình, một đứa luôn tự nhận là “không kiên trì cho lắm”, bắt đầu phải soi gương.
Trong thế giới marketing – truyền thông của mình, người ta tung hô sự sáng tạo, những ý tưởng “viral” đột phá. Nhưng mình nhận ra, những chiến dịch thành công nhất không đến từ một ý tưởng lóe lên, mà từ hàng ngàn giờ tối ưu, tinh chỉnh quảng cáo từng chút một, trả lời từng bình luận của khách hàng, phân tích từng con số khô khan. Nó là một vòng lặp (loop) nhàm chán, nhưng bắt buộc phải có để cỗ máy vận hành.
Sáng tạo là tia lửa. Nhưng chính sự kiên trì mới là khối động cơ biến tia lửa đó thành ngàn dặm hành trình.
Mình cũng nhận ra, trong một hệ thống, sự kiên trì có khả năng “lây nhiễm”. Khi bạn làm việc với một người đồng đội bền bỉ, tự nhiên bạn cũng ngại việc bỏ cuộc. Một người bạn như thế giống như một bộ sạc dự phòng, luôn ở đó để tiếp năng lượng cho bạn khi cạn pin, nhắc bạn rằng con đường dù dài nhưng không hề đơn độc.
Nếu team của bạn chưa có một “bộ sạc” nào như vậy, hãy thử trở thành người đó. Không cần phải hô hào khẩu hiệu gì to tát cả. Chỉ cần bạn làm tốt và làm tới cùng cái việc lặp đi lặp lại của mình, tự khắc bạn sẽ phát ra một tần số năng lượng tích cực. Nó giống như việc xây dựng một văn hóa ngầm, một “giao thức” chung của cả team: Chúng ta có thể không phải người giỏi nhất, nhưng chúng ta sẽ là những người lì đòn nhất.
Suy cho cùng, kiên trì không phải là một phẩm chất cao siêu. Nó đơn giản là việc lặp lại một hành động đúng đắn đủ lâu để tạo ra kết quả. Nó không hào nhoáng, nhưng nó là nền móng của mọi thứ vững chắc.
Và có lẽ, “tìm kiếm chính mình” đôi khi không phải là đi tìm một thứ gì đó mới lạ, mà là học cách kiên trì với những gì mình đã chọn.
Huyền – 2024
