Có những ngày, mình thấy lo.
Cái lo của người làm doanh nhân nó lạ lắm – không chỉ là chuyện doanh thu, dòng tiền hay kỳ vọng của các bên liên quan. Mà là nỗi lo khi sống trong một xã hội mà mọi thứ đều có thể trở thành “trend” – theo cả nghĩa tốt lẫn xấu.
Chỉ cần mở mạng xã hội, mình có thể thấy một vụ việc về chất lượng sản phẩm khiến người ta phân tích cả cấu trúc cổ phần của một công ty. Một câu chuyện cá nhân của người nổi tiếng cũng có thể khiến dư luận đào lại lịch sử tuyển dụng, phát ngôn, hay thậm chí là những mối quan hệ đã qua. Ranh giới giữa công và tư, giữa cá nhân và doanh nghiệp, dường như bị xoá nhòa trong cơn bão của sự chú ý ấy.
Những khái niệm cũ như “phản thầy” hay “phản bạn” dường như không còn phù hợp nữa. Người ta không còn dùng từ “phản bội” – có lẽ vì ngay từ đầu, chẳng ai hứa trung thành tuyệt đối với ai cả.
Và mình thấy điều đó… đúng.
Khách hàng chưa bao giờ trung thành với doanh nghiệp; họ trung thành với lợi ích của chính họ. Nhân sự cũng vậy – họ gắn bó với con đường phát triển riêng của mình. Còn doanh nghiệp, suy cho cùng, chỉ có thể trung thành với sứ mệnh và sự tồn tại bền vững của nó.
Khi nhận ra điều này, mình thấy một cảm giác tự do kỳ lạ. Tự do để không chạy theo những giá trị hời hợt. Tự do để tập trung vào điều cốt lõi – xây dựng thứ thật sự có ý nghĩa và lâu dài.
Đã có lúc, mình chỉ muốn chui vào “chiếc kén” của riêng mình – không lên mạng xã hội nói năng nhiều, không cố gắng sống một cuộc đời “ảo” để ai đó xem. Nhưng rồi mình nhận ra, “chiếc kén” ấy không phải là nơi để trốn.
Nó là một chiến lược.
Gần đây, mình thấy mình thay đổi.
Không biết do đâu – có thể là do tuổi tác, có thể là do mình học được cách quan sát và lắng nghe hơn. Mình biết cách mềm mỏng hơn với các chị – bạn ở cơ quan thuế từ quận 1, quận 3, rồiĐà Nẵng, rồi may mắn là chị thuế ở Hà Nội. Không phải kiểu thảo mai, để đỡ phải bị phạt 😂, mà là kiểu hiểu cho nhau hơn, cảm thông hơn. Mình cũng học được cách khai thác nhân sự với những cá tính vùng miền khác nhau, khi may mắn được làm với anh em từ Hà Nội, Đà Nẵng đến Sài Gòn ngay trên chính mảnh đất của họ. Mình học cách “hãm phanh” trước những điều chướng tai gai mắt trên mạng. Học cách chấp nhận cả mặt tốt lẫn chưa tốt của một con người, một sự việc. (Đùa chút: mỗi tội thỉnh thoảng vẫn còn hơi chém gió).
Đó không phải là sự cam chịu. Đó là lựa chọn – lựa chọn không để năng lượng của mình bị tiêu hao trong những cuộc tranh cãi vô nghĩa, mà dành nó cho việc xây dựng hệ thống từ bên trong.
Chiếc kén của mình không phải bức tường ngăn cách.
Nó giống một phòng lab, một trung tâm điều hành, nơi mọi thứ được thử nghiệm, đo lường, và cải tiến.
- Lõi của nó là dữ liệu – dòng chảy sự thật về hành vi khách hàng, về hiệu suất vận hành, về sức khỏe của dòng tiền.
- Bao bọc lõi là chồng chéo các quy trình – những luồng công việc được hệ thống hóa, những vòng lặp phản hồi giúp cỗ máy tự hoàn thiện.
- Không khí bên trong là sự thấu cảm – thấu cảm hành trình thực sự của khách hàng, và cả những trăn trở của đồng đội.
Trong chiếc kén đó, mình không cần phải gào thét. Kết quả sẽ tự lên tiếng. Sự tăng trưởng của khách hàng là lời chứng thực mạnh mẽ nhất. Sự vững vàng của tổ chức trước biến động là câu trả lời rõ ràng nhất. Theo nghiệp doanh nhân, ít nhất trong kiếp này, mình chọn làm người ẩn dật, người làm vườn cần mẫn, làm cô thợ may tẩn mẩn hơn là ngôi sao trên sân khấu. Và “chiếc kén” này, chính là kiệt tác mà mình và đồng đội đang kiên nhẫn, lặng lẽ xây dựng mỗi ngày.
