Bạn có phải là người luôn ám ảnh bởi việc tối ưu hóa các quy trình không? Bạn có nhìn vào một mớ hỗn độn và tự động sắp xếp nó lại trong đầu không? Nếu câu trả lời là có, và bạn muốn làm việc cùng một CEO để biến tầm nhìn thành một cỗ máy vận hành trơn tru, thì vai trò COO có thể sinh ra để dành cho bạn.
Với cá nhân mình, ở thị trường Việt Nam hiện tại, tìm được một COO giỏi còn khó hơn cả việc tìm một CEO. Vì sao? Vì CEO có thể là người mơ mộng, người nhìn thấy tương lai. Nhưng COO phải là người kéo giấc mơ đó xuống mặt đất và xây nó thành một thứ có thể chạy được. Và việc “xây” ở Việt Nam, nó thực sự là một bài toán khó.
COO thực sự là ai và làm cái quái gì?
Nói cho đơn giản, nếu CEO là người thiết kế ra “bản vẽ” của một cỗ máy, thì COO chính là “Kiến trúc sư trưởng”, người đảm bảo từng con ốc vít, từng bánh răng được lắp ráp đúng cách và hoạt động nhịp nhàng mỗi ngày.
- Họ là “bức tường dội” của CEO: COO là người bạn tư duy, người sẵn sàng nói cho CEO biết ý tưởng của ông có “ảo tưởng” quá không và làm thế nào để nó trở nên thực tế.
- Họ là người “soi” từng chi phí: COO là người đi khắp nhà máy, tìm ra từng điểm “rò rỉ” năng lượng (chi phí) và tìm cách vá nó lại để cỗ máy vận hành hiệu quả hơn.
- Họ là người “nhạc trưởng” của dàn nhạc: COO phối hợp với các trưởng phòng để đảm bảo mọi dự án, mọi sáng kiến được thực thi đúng tiến độ, không bị “lạc nhịp”.
- Họ là người đảm bảo cỗ máy không bị “treo”: Từ sản xuất, marketing đến bán hàng, COO giám sát hoạt động nội bộ để đảm bảo guồng quay hàng ngày diễn ra trơn tru.
Làm sao để trở thành một “Kiến trúc sư trưởng”?
Đây không phải là một con đường trải hoa hồng. Nó đòi hỏi một sự “full-stack” về vận hành.
- Bước 1 & 2: Có “nền móng” (Bằng cấp): Bằng cử nhân, thạc sĩ về kinh doanh là cần thiết. Nó cho bạn cái khung, cái lý thuyết nền tảng.
- Bước 3: Kinh nghiệm “thực chiến” (Quan trọng nhất): Bạn cần ít nhất 10-15 năm lăn lộn trong ngành. Bạn phải từng là “thợ” ở nhiều bộ phận khác nhau (sales, marketing, nhân sự…) thì mới mong hiểu được cả cỗ máy vận hành thế nào.
- Bước 4: Xây dựng “API” với thế giới bên ngoài: COO cần một mạng lưới quan hệ rộng lớn. Nó giống như việc xây dựng các cổng “API” để kết nối cỗ máy của mình với các hệ thống khác bên ngoài.
- Bước 5: Liên tục “update” hệ điều hành: Thị trường thay đổi liên tục. Một COO giỏi phải luôn học hỏi, cập nhật những công nghệ, những quy trình mới để không bị lỗi thời.
Trở thành COO là một mục tiêu cực kỳ thách thức. Cạnh tranh rất cao, và yêu cầu thì trên trời. Nhưng với một người vừa “giác ngộ” về con đường xây dựng hệ thống như mình, mình hiểu rằng một CEO dù có tầm nhìn đến đâu cũng không thể đi xa nếu thiếu một người COO xuất sắc để biến tầm nhìn đó thành hiện thực.
Họ không phải là người số hai. Họ là một nửa còn lại của bộ não điều hành doanh nghiệp.
