Sài Gòn đang oằn mình trong khủng hoảng. Công ty mình, với chưa tới 30 con người, vẫn còn tồn tại. Nhìn ra ngoài kia, mình không dám đòi hỏi gì hơn, vì biết rằng mình đã quá may mắn rồi.
Nhưng “may mắn” không có nghĩa là an toàn. Và trong đầu mình bây giờ là một cuộc chiến. Một bên là sự sống còn của doanh nghiệp, một bên là sinh kế của những người anh em đã tin tưởng mình.
Người ta nói nhiều về “nhân văn”. Nhưng có một sự thật phũ phàng mà không ai muốn nói ra: nhân văn không giúp có thêm tiền. Khi quỹ lương dự phòng đã cạn, khi mỗi tháng vẫn phải gồng mình đóng bảo hiểm, thì một doanh nghiệp SME như mình còn cầm cự được bao lâu?
Trong bối cảnh đó, mình thấy nhiều công ty chọn cách “dễ dàng” nhất: sa thải nhân viên qua một cái email lạnh lùng, một dòng thông báo trên mạng xã hội. Họ làm vậy để tránh đối mặt, để trốn tránh trách nhiệm. Với mình, đó không phải là cắt giảm nhân sự. Đó là một hành động hèn nhát và tàn nhẫn.
Vậy làm thế nào cho đúng, cho “nhân văn”? Thú thật, lúc này, mình không có một câu trả lời hoàn hảo. Mình không dám vỗ ngực tự xưng là người đạo đức hay am hiểu luật lao động. Quỹ dự phòng của công ty mình cũng chỉ tính bằng tháng. Nếu phải chọn giữa sự sống còn của cả công ty và “đạo đức” sách vở, mình thực sự không biết phải quyết định ra sao.
Thôi thì, hãy cứ nói về những điều mà chúng ta được dạy là đúng đắn:
- Thông báo sớm và minh bạch: Nói cho mọi người biết về tình hình thực sự của công ty.
- Đối mặt trực tiếp: Nếu phải đưa ra quyết định khó khăn, hãy nói chuyện trực tiếp, đừng trốn sau màn hình máy tính.
- Giải thích rõ ràng: Cho họ biết lý do, để họ có thời gian chuẩn bị và không cảm thấy bị phản bội.
- Hỗ trợ hết mức có thể: Trong khả năng của mình, hãy đưa ra một chính sách hỗ trợ thỏa đáng.
Viết ra những điều này thật dễ. Nhưng để làm được, nó là một thử thách cực kỳ lớn. Thật khó để nói câu: “Người lao động là tài sản quý giá” khi chính mình đang đứng trước bờ vực phá sản.
Rốt cuộc thì, mình chỉ mong rằng, nếu rơi vào tình huống xấu nhất, mình vẫn đủ tỉnh táo và tử tế để đối xử tôn trọng với nhân viên. Để họ hiểu rằng đây là một quyết định đau đớn, không phải một sự hy sinh vô nghĩa.
Vì sau cơn bão, thứ duy nhất còn lại để xây dựng lại mọi thứ, chính là lòng tin và sự tôn trọng dành cho nhau.
